Mục lục và tóm tắt tạp chí Khoa học giáo dục số 145

QUYỀN TỰ CHỦ TRƯỜNG PHỔ THÔNG Ở VIỆT NAM: HIỆN TRẠNG VÀ NHỮNG VIỆC CẦN LÀM

PHẠM ĐỖ NHẬT TIẾN

Học viện Quản lí Giáo dục

Email: phamdntien26@gmail.com

Tóm tắt: Quyền tự chủ đã được đưa vào giáo dục phổ thông Việt Nam từ hơn mười năm nay cả trên phương diện pháp lí lẫn tổ chức thực hiện. Tuy nhiên, dựa trên những tiêu chí đánh giá quốc tế, có thể thấy việc thực hiện tự chủ trong giáo dục Việt Nam mới ở chặng đường đầu tiên và còn nhiều bất cập. Hơn nữa, cách tiếp cận để đưa tự chủ vào giáo dục ở nước ta là một cách tiếp cận mang tính thị trường. Dựa trên phân tích SWOT, bài viết đề xuất một cách tiếp cận hướng tới văn hóa chất lượng, cùng những việc cần làm để quyền tự chủ trong giáo dục phổ thông thực sự là một công cụ quản lí trong việc nâng cao kết quả đầu ra của giáo dục.

Từ khóa: Tự chủ; trách nhiệm giải trình; đánh giá; trường phổ thông.

TỰ CHỦ TÀI CHÍNH TRONG CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG LẬP VIỆT NAM

ĐINH XUÂN KHOA - Email: khoadx@vinhuni.edu.vn

 PHẠM MINH HÙNG - Email: minhhungdhv@gmail.com

Trường Đại học Vinh

Tóm tắt: Tự chủ đại học là xu thế tất yếu của xã hội phát triển mà các trường đại học công lập buộc phải thích nghi. Tự chủ tài chính là vấn đề then chốt của tự chủ đại học, nhằm đảm bảo quá trình tự chủ và tự chịu trách nhiệm được thực hiện đầy đủ, khách quan, công bằng và minh bạch. Trên cơ sở phân tích thực trạng tự chủ tài chính của các trường đại học công lập trong thời gian vừa qua, bài viết đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả tự chủ tài chính trong các trường đại học công lập hiện nay. Các giải pháp đó là: 1/ Xác định đúng đắn mục tiêu tự chủ tài chính trong các trường đại học công lập; 2/Tổ chức thực hiện tự chủ tài chính trong các trường đại học công lập một cách hiệu quả, đúng quy định; 3/ Đổi mới cơ chế quản trị tài chính đối với giáo dục đại học công lập.

Từ khóa: Tự chủ; tự chủ tài chính; trường đại học công lập; giáo dục đại học.

MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ GIÁO DỤC THỰC NGHIỆM

NGUYỄN HỒNG THUẬN

Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam

Email: hongthuan70@gmail.com

Tóm tắt: Giáo dục học thực nghiệm là một khoa học liên ngành, được khởi phát từ mô hình tư duy phản biện, nhằm kiểm nghiệm những tư tưởng triết học giáo dục, các lí thuyết và ý tưởng cải tạo thực tiễn giáo dục. Nó giúp định hướng hoàn thiện bản thiết kế/chương trình hoặc một mô hình giáo dục; đồng thời, gắn kết giữa lí luận và thực tiễn, trong quá trình đổi mới và phát triển giáo dục. Với tiếp cận xã hội, giáo dục thực nghiệm lại tạo cơ hội để người học được tiếp cận chương trình giáo dục mới, trong những mô hình giáo dục tiên tiến và hướng tới đáp ứng tốt hơn mục tiêu giáo dục đề ra. Giáo dục thực nghiệm là quá trình liên tục, cần sự hợp tác chặt chẽ giữa các nhóm liên đới để cùng đưa ra quyết định về phương án giáo dục tối ưu. Đồng thời, mô hình giáo dục thực nghiệm cần được tiến hành theo quy trình từ diện hẹp đến diện rộng, từ từng thành tố đến toàn hệ thống.

Từ khóa: Mô hình giáo dục thực nghiệm; cơ sở giáo dục; chương trình giáo dục.

TỔ CHỨC DẠY HỌC CÁC MÔN KHOA HỌC TỰ NHIÊN BẰNG TIẾNG ANH CHO HỌC SINH Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

PHẠM KIM CHUNG

Trường Đại học Giáo dục - Đại học Quốc gia Hà Nội

Email: chungpk@vnu.edu.vn

Tóm tắt: Từ năm học 2011-2012, việc dạy học Toán và các môn Khoa học tự nhiên bằng Tiếng Anh đã được triển khai ở một số trường trung học phổ thông nhưng còn gặp nhiều khó khăn. Cách tiếp cận CLIL (Language Integrated Learning) trong dạy học các môn học bằng ngôn ngữ thứ hai đã được thực hiện ở nhiều nước trên thế giới. Bài viết đã trình bày kết quả thực nghiệm của việc xây dựng kế hoạch dạy học và thực nghiệm dạy môn Vật lí cho học sinh lớp 10 Trường Trung học phổ thông Khoa học Giáo dục - Hà Nội vào tháng 5 năm 2017 qua bài kiểm tra với 26 câu hỏi trắc nghiệm tiếng Anh. Hiệu quả của việc tổ chức dạy học theo CLIL giúp học sinh nâng cao năng lực sử dụng Tiếng Anh để học tập các môn Khoa học tự nhiên; tăng hứng thú, phát huy tính tích cực, chủ động, nâng cao chất lượng dạy học.

Từ khóa: Dạy học ;Khoa học tự nhiên; tiếng Anh; học sinh; trung học phổ thông.

ĐỔI MỚI QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC HƯỚNG NGHIỆP CHO HỌC SINH TRUNG HỌC CƠ SỞ TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY

Nguyễn Như An

Trường Đại học Vinh

Email: annn@vinhuni.edu.vn

Tóm tắt: Bài viết trình bày một số vấn đề về quản lí hoạt động giáo dục hướng nghiệp cho học sinh trung học cơ sở trong giai đoạn hiện nay. Trên cơ sở đó, tìm hiểu thực trạng và đề xuất một số giải pháp quản lí hoạt động giáo dục hướng nghiệp cho học trung học cơ sở. Các giải pháp đó là: 1/ Đẩy mạnh công tác tuyên truyền giáo dục, nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lí, giáo viên về hoạt động giáo dục hướng nghiệp cho học sinh trung học cơ sở; 2/ Xây dựng kế hoạch hoạt động, tăng cường thực hiện các chức năng quản lí đối với công tác giáo dục hướng nghiệp cho học sinh; 3/ Xây dựng lực lượng và bồi dưỡng năng lực giáo dục hướng nghiệp cho giáo viên, nhân viên; 4/ Đa dạng hóa các hình thức hoạt động giáo dục hướng nghiệp; 5/ Tăng cường mối quan hệ giữa các lực lượng tham gia công tác giáo dục hướng nghiệp; 6/ Tăng cường cơ sở vật chất, phương tiện phục vụ cho công tác giáo dục hướng nghiệp.

Từ khóa: Quản lí; giáo dục hướng nghiệp; học sinh; trung học cơ sở.

PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC

LƯU HỒNG UYÊN

Phòng Giáo dục và Đào tạo Quận 6 - TP. Hồ Chí Minh

Email: luuhonguyen@yahoo.com.vn

Tóm tắt: Trong bối cảnh đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo hiện nay, vai trò của giáo viên chủ nhiệm có sự thay đổi căn bản, từ người quản lí hành chính một lớp học sang người chịu trách nhiệm chính trong sự phát triển toàn diện nhân cách học sinh. Bài viết đã đưa ra khung năng lực của giáo viên chủ nhiệm trường trung học cơ sở, bao gồm các thành tố: Phẩm chất chính trị và đạo đức, lối sống; Năng lực tìm hiểu đối tượng và môi trường giáo dục; Năng lực dạy học; Năng lực giáo dục học sinh; Năng lực xây dựng tập thể lớp; Năng lực giải quyết các tình huống giáo dục; Năng lực phát triển nghề nghiệp và phát triển bản thân. Từ đó, việc phát triển đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lí nói chung, phát triển đội ngũ giáo viên chủ nhiệm trường trung học cơ sở nói riêng theo tiếp cận năng lực vẫn là một hướng đi đúng đắn, nhằm phát triển vững chắc nguồn nhân lực cho giáo dục Việt Nam.

Từ khóa: Giáo viên chủ nhiệm; trung học cơ sở; tiếp cận năng lực. 

MỐI LIÊN HỆ VỚI TRƯỜNG HỌC VÀ VIỆC HỌC CỦA HỌC SINH - NHÌN TỪ GÓC ĐỘ TÂM LÍ HỌC

TRỊNH THỊ LINH

Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn – Đại học Quốc gia Hà Nội

Emai: anhlinh_huong@yahoo.com

 Tóm tắt: Tìm hiểu mối liên hệ của học sinh với môi trường học đường và việc học của các em là một khía cạnh đã được nghiên cứu khá nhiều trên thế giới. Kết quả nghiên cứu được thực hiện trên 351 học sinh trường trung học cơ sở tại Hà Nội ở những khía cạnh về: Việc huy động các nguồn lực con người cũng như vật chất trong việc học ở trường; quan niệm về tầm quan trọng của thành tích học tập ở trường và việc hoàn thành bài tập về nhà; giữa tỉ lệ bài tập về nhà được hoàn thành và bằng cấp học sinh mong muốn đạt được. Qua đó, việc giao bài tập về nhà giúp học sinh đào sâu và nâng cao kiến thức đã học, hiểu hơn ý nghĩa và giá trị của việc học.

Từ khóa: Mối liên hệ; trường học; học sinh; tâm lí học; quá trình học.

GIÁO DỤC KHOA CỬ NHO HỌC VÀ CHÍNH SÁCH THU HÚT NHÂN TÀI THỜI LÊ THÁNH TÔNG

NGUYỄN THỊ THANH VÂN

Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2

Email:ntvan2002hn@yahoo.com

Tóm tắt: Lê Thánh Tông là vị vua anh minh, chăm học, cần mẫn và có tài trong công việc triều chính. Lê Thánh Tông đóng vai trò quan trọng đưa đất nước Việt Nam nửa cuối thế kỉ XV vào thế ổn định, có kỉ cương, luật pháp. Ông không chỉ là một nhà vua giỏi, nhà chính trị tài ba, giữ vị trí hàng đầu trong công cuộc xây dựng, củng cố nhà nước phong kiến Việt Nam mà còn là một nhà văn hóa lớn của dân tộc, nhà văn, nhà thơ tài năng, có công lao to lớn trong công cuộc giáo dục và đào tạo nhân tài cho đất nước. Trong sự nghiệp chính trị của mình, Lê Thánh Tông là người đã đưa giáo dục thành nề nếp, quy củ và lấy đỗ trên 500 vị tiến sĩ - một kỉ lục chưa từng thấy dưới các triều đại phong kiến Việt Nam. Trong bài viết này, tác giả đề cập đến giáo dục khoa cử Nho học và những chính sách thu hút nhân tài thời Lê Thánh Tông.

Từ khóa: Giáo dục khoa cử; Nho học; chính sách; thu hút; nhân tài; Lê Thánh Tông.

XÂY DỰNG MÔI TRƯỜNG VĂN HÓA TRƯỜNG ĐẠI HỌC HIỆN NAY - TIẾP CẬN TỪ VAI TRÒ CỦA GIẢNG VIÊN

Phạm Việt Thắng

Trường Đại học Sư phạm Hà Nội

Email: vietthang271077@yahoo.com.vn

Tóm tắt: Bài viết đề cập đến việc xây dựng môi trường văn hóa ở trường đại học hiện nay. Theo tác giả bài viết, trường đại học là môi trường quan trọng góp phần xây dựng văn hóa xã hội. Vì vậy, làm thế nào giữ được sự trong lành và tích cực của môi trường văn hóa này, phát huy được vai trò quan trọng của các nguồn lực con người, nhất là đội ngũ giảng viên trong xây dựng văn hóa trường đại học, đòi hỏi phải có sự nghiên cứu chuyên sâu từ góc độ tiếp cận đối với vai trò của giảng viên. Việc định vị chính xác và khẳng định vai trò then chốt của giảng viên trong xây dựng văn hóa trường đại học là điều quan trọng và cần thiết, vừa góp phần nâng cao chất lượng đào tạo và giáo dục, vừa góp phần xây dựng văn hóa xã hội lành mạnh, tiến bộ và hiện đại.

Từ khóa: Môi trường văn hóa; trường đại học; giảng viên, xây dựng văn hóa trường đại học.

NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC ĐÁP ỨNG NHU CẦU XÃ HỘI

ĐỖ KHÁNH NĂM

Trường Đại học Nội vụ Hà Nội

Email: dokhanhnampgdbt@gmail.com

Tóm tắt: Chất lượng giáo dục là nhân tố quyết định chất lượng nguồn nhân lực để phát triển toàn diện mọi mặt của mỗi nước từ văn hóa, xã hội, kinh tế, an ninh quốc phòng... Nâng cao chất lượng đào tạo chính là làm cho giá trị sản phẩm của đào tạo có giá trị phẩm chất cao hơn, có kĩ năng và kĩ xảo nghề nghiệp tốt nhất, tạo ra những con người năng động, độc lập, sáng tạo đáp ứng được đòi hỏi thực tế và những vận động không ngừng của xã hội. Bài viết trình bày các nguyên tắc đề xuất giải pháp và đưa ra một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đào tạo đại học đáp ứng nhu cầu xã hội: Đổi mới chương trình đào tạo; Nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên; Đổi mới phương pháp giảng dạy; Tăng cường công tác quản lí và giáo dục sinh viên; Nâng cao chất lượng công tác kiểm tra, đánh giá sinh viên; Nâng cao chất lượng cơ sở vật chất, phương tiện phục vụ dạy học; Đẩy mạnh hợp tác quốc tế.

Từ khoá: Chất lượng; đào tạo; đại học; nhu cầu xã hội.

VAI TRÒ CỦA GIÁO DỤC GIA ĐÌNH TRONG PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC Ở VIỆT NAM HIỆN NAY

ĐẶNG THỊ MINH PHƯƠNG

Trường Đại học Văn hóa Hà Nội

Email: phuongdangminh78@gmail.com

Tóm tắt: Bài viết đề cập đến vấn đề giáo dục gia đình luôn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ, chăm sóc sức khỏe, nâng cao trí lực, hình thành và phát triển nhân cách cho nguồn nhân lực. Trong quá trình đổi mới và hội nhập quốc tế, chức năng giáo dục của gia đình Việt Nam đang có những biến đổi mạnh mẽ, tác động đa chiều đến việc phát triển nguồn nhân lực. Do đó, việc nhận thức đúng đắn và đầy đủ vai trò giáo dục của gia đình trong phát triển nguồn nhân lực có ý nghĩa thiết thực, nhằm tiếp tục củng cố và phát huy vai trò của gia đình trong phát triển nguồn nhân lực cả về thể lực, trí lực và nhân cách.

Từ khóa: Giáo dục gia đình; phát triển; nguồn nhân lực; Việt Nam.

ĐẶC TRƯNG LAO ĐỘNG CỦA CHUYÊN VIÊN PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI CĂN BẢN, TOÀN DIỆN GIÁO DỤC

DƯƠNG VĂN THƯ

Phòng GD&ĐT huyện Cần Giờ, TP. Hồ Chí Minh

Email: duongthu72@yahoo.com

Tóm tắt: Đội ngũ chuyên viên phòng giáo dục và đào tạo có vai trò quan trọng trong việc tham mưu đề xuất, thực thi công tác quản lí nhà nước về giáo dục trên địa bàn quận huyện, đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục. Phát triển đội ngũ chuyên viên phòng giáo dục và đào tạo là một phần của phát triển nguồn nhân lực. Vì vậy, việc phát triển đội ngũ này phải dựa trên lí thuyết về phát triển nguồn nhân lực nói chung. Một trong những yêu cầu quan trọng, cần thiết để phát triển đội ngũ chuyên viên phòng giáo dục và đào tạo là xác định rõ đặc trưng lao động của họ đã được tác giả đề cập trong các nội dung của bài viết này; thực hiện đảm bảo tốt đặc trưng trên, chắc chắn sẽ góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lí nhà nước về giáo dục trên địa bàn quận/huyện, đáp ứng yêu cầu đổi mới, căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo trong tình hình hiện nay.

Từ khóa: Đặc trưng; lao động; chuyên viên; phòng giáo dục và đào tạo; quản lí.

TỔ CHỨC DẠY HỌC GIẢI BÀI TẬP TRONG MÔN TOÁN CHO HỌC SINH TRUNG HỌC CƠ SỞ QUA HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM

NGUYỄN HỮU TUYẾN

Trường Cao đẳng Sư phạm Bắc Ninh

Email: nguyenhuutuyen.bacninh@moet.edu.vn

Tóm tắt: Dạy học Toán thông qua hoạt động trải nghiệm cho học sinh trung học cơ sở đang là vấn đề được nhiều tác giả quan tâm. Nó vừa phù hợp với đặc điểm tâm lí lứa tuổi của học sinh trung học cơ sở vừa phù hợp với chương trình môn Toán Trung học cơ sở. Dạy học giải bài tập toán học là một trong bốn tình huống điển hình trong môn Toán ở trường phổ thông cùng với các định lí, các khái niệm, bài tập toán học tạo thành nội dung cơ bản, nền tảng của môn Toán. Việc tổ chức dạy học giải bài tập trong môn Toán thông qua hoạt động trải nghiệm sẽ tạo không khí dân chủ, thoải mái, tự giác và trách nhiệm ở mỗi thành viên của lớp học, khuyến khích cho học sinh tính tích cực, tự giác trong học tập.

Từ khóa: Hoạt động trải nghiệm; bài tập toán học; Tình huống điển hình; trung học cơ sở.

BẢN CHẤT VÀ ĐẶC ĐIỂM CỦA MÔ HÌNH GIÁO DỤC STEM

PHẠM QUANG TIỆP

Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2

Email: pqtiepsp2@gmail.com

Tóm tắt: Đứng trước ngưỡng cửa của cuộc cách mạng khoa học lần thứ tư này, các nền giáo dục tiên tiến trên thế giới đang có sự thay đổi to lớn với mục đích cuối cùng là đào tạo nên thế hệ trẻ có đủ trí tuệ và sự nhạy cảm thời đại để thích ứng và phát triển. Một trong những mô hình giáo dục hiện đại nhằm hiện thực hóa mục đích giáo dục nêu trên, đang có sức lan tỏa và ảnh hưởng rộng khắp thế giới, đó chính là giáo dục STEM (Science – Khoa học, Technology – Công nghệ, Engineering – Kĩ thuật, Mathematics – Toán học). Bài viết phân tích bản chất, đặc điểm của mô hình giáo dục STEM và cơ sở khoa học để xây dựng mô hình giáo dục STEM.

Từ khóa: Bản chất; đặc điểm; mô hình giáo dục; giáo dục STEM.

VẬN DỤNG TIẾP CẬN HỢP TÁC NHÓM THEO QUAN ĐIỂM QUẢN LÍ CHẤT LƯỢNG TỔNG THỂ VÀO TRƯỜNG ĐẠI HỌC

LÊ HOÀI NAM - Trường Đại học Bách khoa - Đại học Đà Nẵng

Email: lhnamdt@dut.udn.vn

 LÊ ĐÌNH SƠN - Trường Đại học Sư phạm - Đại học Đà Nẵng

Email: ldson@ac.udn.vn

Tóm tắt: Hoạt động của bất cứ nhà trường hay doanh nghiệp cũng cần có sự hợp tác giữa các thành viên. Trên thế giới, trong các tổ chức áp dụng quan điểm quản lí chất lượng tổng thể (TQM), sự hợp tác giữa nhân viên các đơn vị, bộ phận được triển khai có hệ thống theo cấu trúc nhóm giúp chất lượng hoạt động chung được nâng cao, cải tiến liên tục được mở rộng và thâm nhập thấu suốt mọi quá trình, công việc. Bài viết trình bày khái quát về tiếp cận nhóm theo quan điểm TQM, nghiên cứu đánh giá về thực trạng, tiềm năng hợp tác nhóm trong các trường đại học nước ta và bàn về cách thức triển khai tiếp cận này nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động đào tạo của các nhà trường.

Từ khóa: Hợp tác nhóm; quản lí chất lượng tổng thể; giảng viên; sinh viên; đại học.

SỬ DỤNG BẢN ĐỒ TƯ DUY THEO HƯỚNG BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC TỰ HỌC CHO HỌC SINH TRONG DẠY HỌC VẬT LÍ

HUỲNH TRỌNG DƯƠNG

Trường Đại học Quảng Nam

Email: htduong@qnamuni.edu.vn

Tóm tắt: Bản đồ tư duy là một hình thức ghi chú sử dụng từ khóa, chữ số, màu sắc và hình ảnh để mở rộng và đào sâu các ý tưởng. Khi sử dụng công cụ bản đồ tư duy để ghi chú, người đọc có thể dễ nhận thấy sự liên kết của các ý tưởng dựa trên mối liên hệ của bản thân chúng, nhờ vậy bản đồ tư duy có thể bao quát được các ý tưởng trên một phạm vi sâu rộng mà một bản liệt kê ý tưởng thông thường không thể làm được. Công cụ bản đồ tư duy có thể sử dụng để bồi dưỡng năng lực tự học Vật lí cho học sinh thông qua việc rèn luyện kĩ năng sắp xếp và lưu trữ thông tin một cách rõ ràng, có sự liên kết giữa các ý tưởng. Việc rèn luyện tốt kĩ năng này còn góp phần hỗ trợ cho việc rèn luyện các kĩ năng khác cho học sinh như kĩ năng xử lí thông tin, kĩ năng vận dụng thông tin vào thực tiễn, kĩ năng tự kiểm tra đánh giá.

Từ khóa: Bản đồ tư duy; bồi dưỡng; năng lực tự học; dạy học Vật lí.

DẠY HỌC LỊCH SỬ Ở TRƯỜNG PHỔ THÔNG THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH

NGUYỄN QUỐC PHÁP

Trường Đại học Tây Bắc

Email: quocphapttb@gmail.com

Tóm tắt: Đổi mới phương pháp dạy học Lịch sử theo hướng tiếp cận phát triển năng lực học sinh là vấn đề đặt ra cấp thiết nhằm đáp ứng đáp ứng những yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo hiện nay. Trên cơ sở phân tích khái niệm năng lực, bài viết xác định những năng lực đặc thù cần hình thành và phát triển cho học sinh trong dạy học Lịch sử, đồng thời đề xuất biện pháp đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát triển năng lực học sinh trong dạy học Lịch sử ở trường phổ thông.

Từ khóa: Dạy học lịch sử; trường phổ thông; định hướng; phát triển năng lực; học sinh.

PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỢP TÁC CHO HỌC SINH THÔNG QUA DẠY HỌC THEO NHÓM, PHẦN SINH THÁI HỌC - SINH HỌC 12

LÊ THỊ PHƯỢNG - Trường Đại học Giáo Dục

Email: lethiphuong.dhgd@gmail.com

NGUYỄN THỊ LOAN - Trường THPT Phạm Văn Nghị - Nam Định

Email: loan0281@gmail.com

Tóm tắt: Năng lực hợp tác là một trong những năng lực cần thiết của mỗi cá nhân. Việc hình thành và phát triển năng lực hợp tác là nhiệm vụ quan trọng, đáp ứng yêu cầu của xã hội hiện nay về đổi mới toàn diện giáo dục theo hướng phát triển năng lực cho người học. Nghiên cứu của chúng tôi đã đề xuất quy trình phát triển năng lực hợp tác thông qua phương pháp dạy học theo nhóm gồm 5 bước. Kết quả thực nghiệm đối với phần Sinh thái học - Sinh học 12 cho thấy, các kĩ năng hợp tác đều phát triển sau khi được học tập và trải nghiệm bằng phương pháp dạy học theo nhóm. Với phương pháp này, học sinh có thể tham gia một cách chủ động vào quá trình học tập, có cơ hội được giao lưu, học hỏi lẫn nhau; cùng nhau hợp tác giải quyết những nhiệm vụ chung. Từ đó, năng lực hợp tác được phát triển và học sinh có nhiều kĩ năng cần thiết cho cuộc sống hiện tại cũng như tương lai.

Từ khóa: Năng lực hợp tác; dạy học theo nhóm; học phần Sinh thái học; Sinh học.

XÂY DỰNG BÀI TẬP GIÁO DỤC HỌC THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC DẠY HỌC CHO SINH VIÊN SƯ PHẠM

NGUYỄN THỊ TÍM HUẾ

Trường Cao đẳng Hải Dương

Email: nguyentimhue@gmail.com

Tóm tắt: Bài viết đề cập đến việc xây dựng bài tập giáo dục học theo hướng phát triển năng lực dạy học cho sinh viên sư phạm. Trong bài, tác giả trình bày rõ các vấn đề về: Cấu trúc của bài tập trong dạy học giáo dục học theo hướng phát triển năng lực dạy học; Phương pháp xây dựng bài tập dựa trên cấu trúc của bài tập theo hướng phát triển năng lực dạy học. Theo tác giả bài viết, xây dựng bài tập giáo dục học dựa trên cấu trúc của bài tập theo hướng phát triển năng lực dạy học nhằm tạo ra được hệ thống bài tập làm phương tiện để hình thành và phát triển năng lực dạy học cho sinh viên đáp ứng yêu cầu của thực tiễn công việc dạy học ở nhà trường phổ thông. Công việc xây dựng bài tập đòi hỏi giảng viên phải đầu tư nhiều công sức, trí tuệ. Hệ thống bài tập chứa đựng tâm huyết và kì vọng của giảng viên về sự phát triển năng lực dạy học ở sinh viên. Để hình thành và phát triển được năng lực dạy học ở sinh viên, việc sử dụng bài tập cần được quán triệt thực hiện một cách nghiêm túc và toàn diện.

Từ khóa: Bài tập; giáo dục học; phát triển năng lực; sinh viên sư phạm.

DẠY NGHỀ CHO PHỤ NỮ DÂN TỘC THIỂU SỐ Ở CÁC XÃ ĐẶC BIỆT KHÓ KHĂN KHU VỰC TÂY NAM BỘ ĐÁP ỨNG NHU CẦU BÌNH ĐẲNG GIỚI TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY

NGÔ QUANG SƠN

Học viện Dân tộc - Ủy ban Dân tộc

Email: ngoquangson@cema.gov.vn

Tóm tắt: Vùng Đồng bằng Sông Cửu Long vẫn còn là vùng lõm về giáo dục, trình độ dân trí của đồng bào dân tộc còn thấp, đặc biệt là trình độ dân trí của phụ nữ dân tộc thiểu số. Cũng do những hủ tục để lại mà phần lớn phụ nữ dân tộc thiểu số ít được đi học, quỹ thời gian tham gia học tập quá ngắn, ít có cơ hội tham gia các chương trình đào tạo nghề nông thôn, số đông lao động thiếu việc làm, do thiếu tay nghề hoặc tay nghề còn yếu, đây là nguyên nhân cơ bản kìm hãm sự phát triển kinh tế hộ gia đình, cũng là một thách thức lớn trong việc đào tạo nghề, giải quyết việc làm cho đồng bào dân tộc thiểu số, đặc biệt là phụ nữ dân tộc thiểu số của các xã đặc biệt khó khăn vùng Đồng bằng Sông Cửu Long. Bài viết đã đưa ra được một số biện pháp quản lí hoạt động đào tạo nghề cho lao động nữ dân tộc thiểu số vùng Tây Nam Bộ nhằm giảm thiểu những khó khăn trong cuộc sống của phụ nữ dân tộc thiểu số nơi đây.

Từ khóa: Dạy nghề; phụ nữ dân tộc thiểu số; đặc biệt khó khăn; Tây Nam Bộ; bình đẳng giới.

THỰC TRẠNG QUẢN LÍ CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO GIÁO VIÊN THEO TIẾP CẬN AUN-QA

(Nghiên cứu trường hợp chương trình đào tạo giáo viên Toán  tại Trường Đại học Vinh)

Phan Hùng Thư

Trường Đại học Vinh

Email: thuph@vinhuni.edu.vn

Tóm tắt: Trên cơ sở phân tích các vấn đề về nội dung quản lí chương tình đào tạo theo tiếp cận AUN - QA, bài viết phân tích thực trạng quản lí đào tạo giáo viên trung học phổ thông môn Toán theo tiếp cận AUN-QA tại Trường Đại học Vinh ở các phương diện: Mục tiêu dào tạo, nội dung chương trình, kiểm tra đánh giá kết quả đào tạo, hoạt động chuyên môn, nguồn lực cơ sở vật chất… Theo tác giả bài viết, quản lí đào tạo theo tiếp cận AUN-QA là một hướng đi đúng và phù hợp với xu thế đào tạo của các các trường đại học sư phạm trong giai đoạn hiện nay.

Từ khóa: Quản lí; chương trình đào tạo; giáo viên; trường đại học sư phạm.

THỰC TRẠNG QUẢN LÍ ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TIN HỌC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG Ở HẢI PHÒNG

NGUYỄN KIM HOẰNG

Sở Giáo dục và Đào tạo Hải Phòng

Email: nkhoang31688@gmail.com

Tóm tắt: Nếu đặt vấn đề coi đội ngũ giáo viên tin học trường trung học phổ thông là nguồn nhân lực công nghệ thông tin của mỗi địa phương thì sở giáo dục và đào tạo có thể sử dụng lí thuyết quản lí nguồn nhân lực của Leonard Nadler để tạo ra và khai thác được tiềm năng, năng lực của đội ngũ chuyên gia này. Bài viết công bố thực trạng quản lí đội ngũ giáo viên tin học trường trung học phổ thông Hải Phòng theo lí thuyết quản lí nguồn nhân lực nhằm phát triển năng lực nghề nghiệp mỗi giáo viên tin học trung học phổ thông.

Từ khóa: Quản lí; đội ngũ giáo viên; giáo viên tin học; trường trung học phổ thông.

MỘT SỐ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CỦA DỰ ÁN “GIÁO DỤC CHO TRẺ EM“ VỀ GIÁO DỤC HÒA NHẬP VÀ NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÍ HỆ THỐNG GIÁO DỤC VIỆT NAM GIAI ĐOẠN 2012-2016

Hoàng Thị Thu Huyền

Ban Quản lí các dự án - Bộ Giáo dục và Đào tạo

Email: htthuyen@moet.gov.vn

Tóm tắt: Việt Nam là nước có thu nhập trung bình thấp, đang trên đà tăng trưởng về kinh tế và phát triển con người. Trong chu kì hợp tác 2012-2016, Chính phủ Việt Nam và UNICEF đã hợp tác thực hiện Dự án “Giáo dục cho trẻ em”, với mục tiêu chung là cải thiện và nâng cao chất lượng/hiệu quả quản lí hệ thống giáo dục cũng như cơ hội tiếp cận giáo dục mầm non, tiểu học và giáo dục thường xuyên của nhóm trẻ em dễ bị tổn thương. Dự án đã đạt được những kết quả tốt và một số bài học kinh nghiệm hữu ích. Từ đó, Chính phủ Việt Nam và UNICEF sẽ tiếp tục thực hiện Dự án giai đoạn 2 nhằm đảm bảo rằng tất cả trẻ em, không phân biệt giới tính, dân tộc, hoàn cảnh kinh tế xã hội hay hoàn cảnh cá nhân đều được tiếp cận giáo dục đảm bảo chất lượng từ bậc học mầm non đến phổ thông, được học tập và phát huy hết tiềm năng của bản thân. Bài viết trình bày các kết quả đạt được của Dự án “Giáo dục cho trẻ em” về giáo dục hòa nhập và nâng cao hiệu quả quản lí hệ thống giáo dục Việt Nam giai đoạn 2012-2016.

Từ khóa: Giáo dục hòa nhập; quản lí; hệ thống giáo dục; Dự án “Giáo dục cho trẻ em”.

MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP HỌC TẬP HIỆU QUẢ TRONG HỌC CHẾ TÍN CHỈ TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC XÂY DỰNG MIỀN TÂY

LƯƠNG HOÀNG HÊN

Trường Đại học Xây dựng miền Tây

Email: lhoangh@gmail.com

Tóm tắt: Đào tạo theo học chế tín chỉ là hình thức đào tạo hướng về người học, tất cả vì người học. Hoạt động học tập là chủ động nhận thức, tìm tòi, khám phá bằng chính nghị lực, trí lực của bản thân nhằm chiếm lĩnh tri thức. Qua đó sẽ thông hiểu, ghi nhớ những gì đã nắm được qua hoạt động chủ động, nỗ lực của chính mình. Bài viết tập trung giới thiệu một số phương pháp học tập hiệu quả trong học chế tín chỉ tại Trường Đại học Xây dựng Miền Tây giúp sinh viên thể tự học, tự nghiên cứu, góp phần nâng cao hiệu quả học tập tại trường.

Từ khóa: Phương pháp học tập; hiệu quả; học chế tín chỉ; Trường Đại học Xây dựng Miền Tây.

ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC THÍCH ỨNG NGHỀ NGHIỆP CỦA SINH VIÊN TỐT NGHIỆP CHUYÊN NGÀNH GIÁO DỤC MẦM NON TRƯỜNG CAO ĐẲNG SƯ PHẠM SÓC TRĂNG

Lê Thái Hưng - Trường Đại học Giáo dục - Đại học Quốc gia Hà Nội

Email: hunglethai82@gmail.com

Nguyễn Thị Như Ngọc - Trường Cao đẳng Sư phạm Sóc Trăng

Email: nhungocsoctrang@gmail.com

Tóm tắt: Bài viết đề cập đến việc đánh giá năng lực thích ứng với nghề nghiệp của sinh viên tốt nghiệp chuyên ngành Giáo dục Mầm non, Trường Cao đẳng Sư phạm Sóc Trăng. Số liệu của nghiên cứu được thu thập từ 219 sinh viên đã tốt nghiệp hiện đang công tác tại các trường mầm non trong khu vực tỉnh Sóc Trăng được tuyển dụng từ năm 2012 đến năm 2016. Kết quả nghiên cứu cho thấy năng lực thích ứng nghề nghiệp của các đối tượng khảo sát được đánh giá ở mức trên trung bình. Phần lớn sinh viên ngành Giáo dục Mầm non luôn quan tâm, tìm hiểu bồi dưỡng thêm kiến thức chuyên môn và các kĩ năng đáp ứng yêu cầu công việc. Mặc dù mới tham gia công tác giảng dạy nhưng họ tự tin trong công việc, luôn quan tâm, tìm hiểu về nghề, luôn học tập, bồi dưỡng thêm kiến thức chuyên môn và các kĩ năng đáp ứng yêu cầu công việc.

Từ khóa: Năng lực; thích ứng nghề nghiệp; sinh viên; giáo dục mầm non; cao đẳng sư phạm.

NGHIÊN CỨU MỘT SỐ MÔ HÌNH TRƯỜNG QUỐC TẾ VÀ ĐỀ XUẤT VẬN DỤNG VÀO TRƯỜNG PHỔ THÔNG QUỐC TẾ Ở VIỆT NAM

NGUYỄN THỊ HỒNG VÂN

Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam

Email: nhvan1965@gmail.com

Tóm tắt: Bài viết nghiên cứu một số mô hình trường quốc tế và đề xuất vận dụng vào trường phổ thông quốc tế ở Việt Nam. Trong bài, tác giả trình bày: 1/ Một số nét khái quát chung về trường quốc tế; 2/ Phân loại trường quốc tế trên thế giới; 3/ Phân loại trường quốc tế (hoặc có yếu tố quốc tế) ở Việt Nam;4/ Giới thiệu về một số trường quốc tế trên thế giới và Việt Nam; 5/ Đề xuất mô hình trường phổ thông quốc tế ở Việt Nam. Theo tác giả, việc nghiên cứu mô hình trường quốc tế nhằm xác định vị trí của loại hình trường này trong hệ thống giáo dục quốc gia, đồng thời tìm ra những yếu tố tích cực, phù hợp để áp dụng vào việc triển khai có hiệu quả quá trình đổi mới chương trình, sách giáo khoa của Việt Nam trong giai đoạn tới.

Từ khóa: Mô hình; trường quốc tế; trường phổ thông quốc tế; Việt Nam.