Kinh nghiệm quốc tế về dạy học kết hợp trực tuyến, trực tiếp ở tiểu học

02/01/2022 10:12 GMT+7
Dạy học kết hợp là một khái niệm đã được các nhà giáo dục và các tổ chức giáo dục trên thế giới sử dụng từ lâu, để miêu tả hình thức học tập điện tử kết hợp với học tập truyền thống. Tác giả Trần Bích Hằng, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam đưa ra một số khái niệm về dạy học kết hợp được sử dụng rộng rãi trên thế giới, những kinh nghiệm thực tiễn của một số quốc gia đã áp dụng thành công phương pháp dạy học này với hi vọng mang lại một cái nhìn tổng quát về dạy học kết hợp, đồng thời là cơ sở cho việc triển khai một cách linh hoạt mô hình dạy học kết hợp ở Việt Nam.

Học tập kết hợp (Blended Learning) không chỉ đơn thuần là sự kết hợp giữa tài liệu in và tài liệu kĩ thuật số. Nó cá nhân hóa môi trường học tập, cho phép các cơ hội học tập tự chủ, thu hút sự tập trung của học sinh bằng những học liệu liên quan và tạo điều kiện cho việc giảng dạy được linh hoạt hơn. Bắt đầu từ Tiểu học, học tập kết hợp đang cung cấp cho học sinh những công cụ cần thiết để trở thành những người học tự chủ và tự chuẩn bị cho mình một nền tảng giáo dục suốt đời và một tương lai thành công. Hơn nữa, các nhà giáo dục có thể dạy học sinh các kĩ năng cần thiết để nghiên cứu, đặt câu hỏi và việc học tập kết hợp với công nghệ trong lớp học cũng tạo tiền đề cho việc tự học và tự chủ.
  
Nội dung nghiên cứu tập trung vào 3 quốc gia: Brazil, Singapore và Anh quốc.
  
Brazil là quốc gia có sự phát triển tương đồng với Việt Nam trong giáo dục. Theo báo cáo của mạng lưới Plano CDE & Omidyar năm 2017, có tới 77% các trường công lập ở Brazil không có máy tính và tới 95% không tiếp cận được với các khóa học online. Ở cấp Tiểu học, giáo dục của Brazil đang thiếu hụt tới 300000 giáo viên (Hall,2014) Số giờ học trung bình của học sinh tiểu học chỉ khoảng 4 giờ/ngày và thời gian học thực tế chỉ khoảng 3 giờ/ngày do nhà trường thiếu cơ sở vật chất và do cha mẹ học sinh không đủ kinh phí để trang trải. Bằng những nỗ lực vượt bậc, số lượng trường học ở Brazil có sử dụng công nghệ đã không ngừng tăng trong 10 năm qua. Tỉ lệ sử dụng công nghệ trong HS đã tăng 79.1% và các hoạt động giáo dục có sử dụng công nghệ thông tin có kết nối cũng tăng đáng kể. Các trường tiểu học ở Brazil đã áp dụng mô hình luân chuyển trạm, mô hình Lớp học đảo ngược, … cùng hệ thống học tập cá nhân hóa nhằm cung cấp cho học sinh nhiều kênh để truy cập tài liệu ở nhà, đồng thời mở ra nhiều thời gian thực hành hơn cũng như nhận được nhiều sự trợ giúp hơn từ giáo viên khi ở trong lớp học.
  
Đối với nước Anh, dù công nghệ thông tin và truyền thông là môn học bắt buộc đối với tất cả học sinh từ 5 đến 16 tuổi trong các trường phổ thông nhưng mô hình dạy học kết hợp (Blended learning) là một khái niệm khá mới và nó được triển khai với mong muốn cung cấp các hoạt động học tập và cơ hội học tập thông qua giảng dạy từ xa cho học sinh phải học ở nhà do COVID 19. Một số công cụ và nền tảng kĩ thuật số trực tuyến mà các nhà trường ở Anh đã sử dụng, góp phần cung cấp thêm học liệu cho học sinh và công cụ đánh giá cho giáo viên, đó là: SPAG.com, MATHS.com, Manga High; Nền tảng LGFL … Để đảm bảo tiến độ học tập và khả năng nhận thức của học sinh, nhà trường đã đưa ra thời gian học phù hợp với từng lứa tuổi và giai đoạn phát triển của trẻ.
 
Khác với các quốc gia phương Tây, Singapore đã có những chiến lược rõ ràng và dài hơi cho phát triển nền tảng công nghệ thông tin của quốc gia nói chung cũng như trong giáo dục nói riêng. Tất cả các trường trung học, cao đẳng và học viện sẽ bắt đầu triển khai dạy học kết hợp cho một số cấp từ học kì 3 năm 2021, sau đó sẽ được triển khai ở tất cả các trường ở tất cả các cấp học vào học kì 4 của năm 2022. Ngoài ra, mỗi học sinh trung học sẽ nhận được một thiết bị học tập cá nhân (PLD) - một máy tính xách tay hoặc máy tính bảng vào cuối năm 2021. Khung học tập của các trường tiểu học được thiết kế nhằm tận dụng công nghệ thông tin để nâng cao hiệu quả giảng dạy và học tập (tiết học kĩ thuật số và lớp học đảo ngược).
  
Kết luận
  
Dạy học kết hợp là một mô hình được triển khai ở nhiều nước trên thế giới ngay từ cấp Tiểu học. Hầu hết các nước đều nhận thấy những lợi ích mà dạy học kết hợp mang lại. Đặc biệt với học sinh tiểu học, học tập kết hợp làm cho việc học trở nên thú vị hơn, cung cấp cho học sinh một môi trường học tập được cá nhân hóa, cho phép học sinh tự chủ tìm kiếm và lĩnh hội tri thức, thu hút sự tập trung và hứng thú của học sinh bằng những học liệu liên quan… Để đạt được kết quả như mong muốn, các nước đều đưa ra các nguyên tắc tương tự nhau khi triển khai hình thức dạy học kết hợp. Tỉ lệ kết hợp giữa dạy học trực tiếp và trực tuyến trong mô hình dạy học kết hợp không được quy định một cách cụ thể ở các nước và trong mỗi nước, tỉ lệ này cũng không duy nhất. Mô hình dạy học kết hợp được vận dụng một cách linh hoạt ở các trường khác nhau. Mô hình luân chuyển với các mô hình con như Luân chuyển trạm, Luân chuyển cá nhân, mô hình đảo ngược được sử dụng nhiều hơn cả trong các trường học nơi có điều kiện về cơ sở vật chất và nguồn lực đủ tốt.